; TeX output 2003.11.22:1542_2 ~?Ձ[Iqqecss2074VwmanfDOS/WindowsnaarLinuxHOWTO cG 1 ecrm1000DoGorU GuidoGonzato,qL ectt1000ggonza?attin.it,V*ertaaldU doGor:qEllenBokhorstbokkie?atnl.linux.orgUVersieU 1.3.5.q31augustus2000&6 ecss1000Deze\HOWTO?isopgedragenaanalle(spGoedig\voormalige?)5DOS?en\WindowsgebruikersdiebGeslotenhebbennaarLinux,devrijeUNIX-kloGon,overtestappGen.:HetdoelvanditdocumentisdelezertehelpenzijnofhaarkennisLvanDOSLenWindowsnaardeLinuxomgevingomtezetten,alsoGokinhetvoorzienvanhintsinhetuitwisselenU vanbGestandenenbronnentussendetweeOS'sen.(&Lt$ffffecbx1440Inhoudsopgacve]f ecbx10001In>troQductie}82ؼ1.1%IsU LinuxietsvoGorjou?hg.荍.......................................w21.2%V*ertelU verder_.荍............................................w3%1.2.1EInleidendeU bGegrippenu.荍....................................w4%1.2.2EHulpU verkrijgen聍.荍.......................................w41.3%Afspraken3.荍..............................................w52V oQordeongeduldigenSK653Maakk>ennismetbashO64Bestandenenprogramma's7q64.1%Bestanden:qOpmerkingenU voGorafS.荍.................................w64.2%SymbGolischeU links.荍..........................................w74.3%PermissiesU enEigenaarschapO.荍...................................w84.4%Bestanden:qCommando'sU vertalen?.荍.................................w9%4.4.1EV*oGorbeelden.荍.........................................w94.5%Programma'sU uitvoGeren:qMultitaskingenSessies%o.荍.........................x?104.6%Programma'sU opRemotecomputersuitvoGerenϷ.荍..........................x?115Gebruikv\|andirectory'sC125.1%Directory's:qOpmerkingenU voGoraf8C.荍.................................x?125.2%DirectoryU pGermissies=W.荍........................................x?125.3%Directory's:qCommando'sU vertalen#.荍................................x?12%5.3.1EV*oGorbeelden.荍.........................................x?126Flopp>y's,Harddisks,endergelijke136.1%DevicesU bGeherenzoalsDOShetdoet8Í.荍...............................x?136.2%DevicesU bGeherenzoalsUnixhetdoet7.荍...............................x?13*_2 ~?G1.8In>troQductieY̹2ՁV6.3%BackupU makenۍ.荍...........................................x?157EnhoQezithetmetWindo>ws?$p158Aanpassenv\|anhetsysteem1!B16ؼ8.1%SysteemU InitialisatieBestandenˍ.荍..................................x?168.2%ProgrammaU initialisatiebGestandenqS.荍.................................x?179Net>werken: bQegrippenJ1710Ietso>verprogrammerenB 18ؼ10.1%ShellU Scripts:q.BA*TchbGestanden7.荍.................................x?1810.2%C :G.荍..................................................x?1910.3%X11U Programmeren7.荍.........................................x?20%10.3.1EMulti-PlatformU Programmeringk.荍..............................x?2111Deresterende1%a2111.1%DraaienU vqanDOS/WindowsApps.荍.................................x?2111.2%GebruikU vqantarengzip:Y.荍......................................x?2111.3%ApplicatiesU installerenk.荍.......................................x?2211.4%TipsU waarjenietzonderkunt.荍...................................x?2211.5%W*aarU vindikapplicaties C.荍......................................x?2211.6%EenU aantaldingendiejenietkondoGen3.荍..............................x?2311.7%UNIXU oGefenenonderDOS/Win.荍..................................x?2411.8%AlgemeneU extensiesendaaraangerelateerdeprogramma's.荍...................x?2511.9%BestandenU converterenS.荍.......................................x?2511.10%V*rijU verkrijgbareOceSuites>ߍ.荍...................................x?2612V oQorhetmomen>t,heteinde,F2612.1%Copyright탍.荍..............................................x?2612.2%Disclaimer.荍..............................................x?26(1Inctropductie荍!N ecbx12001.1IsLinuxietsvo_orjou?MLaten?mwepGolitiekcorrectbeginnen.jDInditdocumenthebikhetoverLinux,CmaarikbGedoel?mGNU/Linux. GaU alsjeblieftnaar@U omtezienwaarom.WiljevqandeDOS/WindowswereldnaarLinuxoverstappGen?;*Goedidee:LinuxistechnischgeziensupGerieuraanGDOS,Windows9xenzelfsWindowsNT.Maarpasop:misschiendathetnietvqannutisvoGorje.aDitzijnU debGelangrijksteverschillenU tussenDOS/WindowsenLinux:#k_2 ~?G1.8In>troQductieY̹3ՁV !", cmsy10Onderz WindowsdraaienMicrosoftOceenheelveelspGelletjes;}wordtwaargenomenalseenvoudigte installerenvencongureren;Yhetisopmerkelijkonstabiel;heefteenmagerepGerformance;crashtfrequent.؍OnderLinuxdraaitStarOce,$@heelveeltechnischesoftwareenminderspGellen;Mhetkqanlastigtein-stallerenU encongurerenzijn;isrotsvqast;feillozepGerformance;crasheskomenzeldenvoGor.$Het DisaanjouuittemakenwatjenoGdighebt._BovendiengeeftLinuxjekracht,*maarhetvraagtwattijdtelerenhoGehettebenutten.DusalsjevoGornamelijkcommercilesoftwarenoGdighebt,;ofalsjeernietsvoGorvoGeltXomnieuwecommando'senbGegrippenXteleren,YkunjejebGeterergensandersopconcentreren.|W*eesjeervqanU bGewustdatveelnieuwkomersvqanwegeaanvqangsproblemenopgeven.ؼEr.wordtaangewerktLinuxeenvoudigerinhetgebruiktemaken,6]maarHЃ ecti1000verwachtpPernietb}/edrevenpPintezijnzonderdatjehe}/elveeldocumentatiehebtgelezenenhetopz'nminstvooreenpaarmaandenhebtgebruiktɹ.Linux.geeftjegeenkqantenklareoplossingen.dOndanksdezewaarschuwingen,6lbGeniker100%vqanovertuigddat alsjehetjuistetypGegebruikerbGent,jezeertevredenzultzijnoverLinux.7T*ussentweehaakjes,Linux+U DOS/WinkunnenprimaopdezelfdecomputervoGorkomen.BenoGdigdU voordezehowto:qIkgaervqanuitdat$jeU bGekendbentmetdebasiscommando'senconceptenvqanDOS;؍Linux>*mogelijkmetX>$WindowSystem(afgekorttotX11)opdejuistewijzeopjePC>$isgenstalleerd;jeU shell(hetequivqalentvanCOMMAND.COM)bashis.T*enzijandersaangegeven,wordtbijditwerkuitgegaanvqandat'slechteouwe'DOS.Herenderwordt informatie&overWindowsgegeven,'maarhoudingedachtendatWindowsenLinuxtotaalverschillendzijn,andersU danDOSdateenofanderesobGererelatiemetUNIXheeft.ؼBedenkU jealsjeblieftoGokdatditwerkstuknocheencompleteinleidingnocheenconguratiegidsis!DeDglaatsteversievqanditdoGcumentisinverscheideneformatenbGeschikbaaropμ.#1.2VertelverderMJe+@installeerdeLinuxendeprogramma'sdiejenoGdighadopjePC.Jegafjezelfeenaccount(alsditnietzo is,typdannu!ɼadduser?jenaamenLinuxisopgestart.ZJehebtzo0juistjenaamenwachtwoGordingevuld,ennuU kijkjenaarhetschermendenkt:qTja,enwatnu?ؼW*anhoGopniet.JebentbijnazoverdatjedezelfdedingendoGetdiejegewendbGentmetDOS/WintedoGenenlnogwelmeeroGok.kAlsjenuonderDOS/WinzouwerkeninplaatsvqanonderLinux,rdanzoujenvqandeU volgendetakenaanhetverrichtenzijn:het draaienvqanprogramma's,aanmaken,kopiren,bGekijken,verwijderen,afdrukken hernoGemenvqanbGestanden;؍CD'en,U MD'en,RD'en,enDIR'rennaarjedirectory's;formatterenU vqandiskettesenerbGestandenvan/naarkopiren;aanpassenU vqanhetsysteem;surfenU ophetInternet;hetU schrijvenvqan.BA*TbGestandenenprogramma'sinjefavorietetaal;deU resterende1%.Ha_2 ~?G1.8In>troQductieY̹4ՁVHetzaljeverheugentewetendatdezetakenonderLinuxopeenvergelijkbaremanieralsonderDOSɲkunnen wordenxbGewerkstelligd.ROnderDOS,gebruiktdegemiddeldegebruikereenpaarvqande100+bGeschikbarecommando's:qhetzelfdeU geldttotopzekerehoGogtevoGorLinux. e1.2.1#!\InleidendebQegrippenMOefeningWbaartkunst.yJewordtaangemoGedigdommetLinuxteexpGerimenterenenspGelen:w&tenzijjealsroGot*hinlogt,U kunjehetsysteemopdiemaniernietbeschadigen.qEenpaaraandachtspunten:H ten:eerstehoGejeLinuxveiligafkuntsluiten.hAlsjeeentekstmoGdeschermziet,@8drukdanop b> cmmi10,&Vwacht~totdathetsysteemherstart,enzetdandePCSuit.gAlsjeonderhetXWindowSysteem,tdaarna.SchakeldeC9PCBNo}/oit6directuitenmaakoGokgeengebruikvqanderesetknop:ditzouhetbestandssysteemkunnenbGeschadigen;fin*7tegenstellingtotDOS*ofWindows,_}heeftLinuxeeningebGouwdbGeveiligingsmechanisme.MetbGe-standenerkrijgenMErU zijnveelmanierenomhulptekrijgenmetLinux.qDebGelangrijkstezijn:H hetkalezenvando}/cumentatieOIk?meenhet.0AlhoGeweldeHOWTO?WdiejeaanhetlezenbGentalseenintroGductieSinLinuxkqandienen, zijnerverscheidenebGoekenSdiejeechtzoumoGetenlezen:opz'nminstEMattW*elsh'sLinuxInstallationandGettingStarted()endeLinuxFAQ߱().V*oGeljeschuldigU netzolangtotdatjeeropz'nminstnvqanhebtgelezen;dedoGcumentatievqandepackqagesdieopdecomputerzijngenstalleerdzijnvaaktevindeninsubGdi-rectory'sU onder/usr/doc/;typjhelpof,(bGeter,man?bashjofinfobashvoGorhetverkrijgenvqanhulpoverdeinternecommando'svqanU deshell;typGeӐvoorӐhulpmeteencommandoman?commandowaarmeedehandleiding(man)pagevqancommandowordt aangeroGepen.KyTyp alsalternatiefinfo?commando"waarmeedeinfopagediebGetrekkingheeftopcommandowordtaangeroGepen;infoiseenophypGertekstgebaseerddocumentatiesysteem,ʜmisschiennietintitiefBomalseerstetegebruiken.T*enslottekunjealslaatsteapropos?commandoofwhatiscommandogebruiken.qV*oGorU aldezecommando'sgeldtdatjeop`q'druktomhethelpsysteemteverlaten.XU_2 ~?G2.8V oQordeongeduldigenQ'ʹ5ՁValsIlaatsteophetInternet:dejuisteplaatsvoGorhetverkrijgenvqanhulpisUsenet,͓zoals .qEmailU mijalsjeblieftnietomhulpwantikbGenzeeroverbGelast."1.3AfsprakenMIn2ditheledoGcumentzullenvoGorbeelden2vqaakhetvolgendeformaatvolgen:`b<...>iseenvereistargument,enU [...]qiseenoptioneelargument.V*oGorbeeld:PqL ectt0900$Ntar-tf[>omleidingsbestand] 'bestand.tarU moGetwordenopgegeven,maardeomleidingnaarhetomleidingsbestandisoptioneel.ؼLMPbGetekentvLeesalsjeblieftdeManPagesvoGorverdereinformatie.IkkqannietgenoGegbenadrukkenhoGeU belangrijkhetlezenvqandocumentatieis.AlsdepromptvqaneenvoGorbeeldcommandoeen#is,kanhetcommandoalleendoGorrootwordenuitgevoGerd.(ލ2V(oporG\deongeduldigen:WilU jegraagbGeginnen?qBekijkdandevolgendetabel:PDOSc3fLinuxU|Opmerkingen =------------------------------------------------------------------------------ATTRIBN(+-)attrbestandchmodbestand+totaalandersBACKUPU|tarN-Mcvfdevicedir/ ridemCDNdirnaam\=hcddirnaam/8bijnadezelfdesyntaxCOPYNbestand1bestand2 rcpbestand1bestand2+idemDELNbestand=hrmbestandletop-geenundeleteDELTREENdirnaam*rm-Rdirnaam/idemDIRc3flsnietNexactdezelfdesyntaxDIRNbestand/S/= find.-naambestand+totaalandersEDITNbestand8vibestand=hIkdenkdatje'tnietleukvindt_RjstarNbestand/= voeltalsdos'editEDLINNbestand3Zedbestand=hvergeethetFORMATU|fdformat,_Rmount,Numount/= heelanderesyntaxHELPNcommando3Zmancommando,/= zelfdefilosofie_RinfoNcommandoMDNdirnaamB"Dmkdirdirnaam/*bijnadezelfdesyntaxMORENennismetbashMy6ՁV3MaakG\kcennismetbash:GoGednieuws:0onderLinuxtypjeveelminderachterdeprompt,omdatdebashshellzomogelijkvoGorje typt,enkhetheeftgeweldigeregeleditingmogelijkheden.JDOmmeetebGeginnen,haaltdecursorpijlnaarbovendezvoGorgaandecommandoregelsterug;3maarerismeer..HetindrukkenvqandevultbGestands-endirectorynamenU aan,dushettypGenvqan卑$Nls/uTABloTABbTABؼisU alshetintikkenU vqan$Nls/usr/local/binAlsU erdubbGelzinnighedenoptreden,zoalsbijhetintikkenU vqan$Nls/uTABloTABiTABstoptCbashomdathetnietweetofje/usr/local/infoof/usr/local/includebGedoelt.kV*oegCmeertekens toGeU endrukdannogmaalsop.ؼAnderehandigetoGetsaanslagenzijnwaarmeeeenwoGordlinkswordtverwijderd,enCwaarmeeeenwoGordrechtswordtverwijderd;յverplaatstdecursornwoGordnaarrechts,b,naarlinks;verplaatstdecursornaarhetbGeginvqanderegel,naarU heteinde.qDetoGetsisequivqalentaan.GenoGeg@voorhetmoment.jZodrajeaandezesneltoetsengewendraakt,DzaljedeDOS-promptzeerergerlijkvinden...(4BestandenG\enprogramma's荍4.1Bestanden:Opmerkingenvo_orafMLinuxheefteendirectory-enbGestandsstructuurdieergveellijktopdievqanDOS/Win.!BestandenhebbGennamendieaanbGepaalderegelsmoetenvoldoen,Dwordenopgeslagenindirectory's,eenaantalervqanzijnuitvoGerbaar,enRhiervqanhebbendemeestecommando-switches.nBovendienRkunjegebruikmakenvqanwildcardcharacters_(jokertekens),ErzijnslechtseenpaarU kleineverschillen:ؼonderDOSzijndebGestandsnamenindezogenoemde8.3vorm;)b.v.^NOTENOUG.TXT.OnderLinuxkunnenvwedatbGeter.vAlsjeLinuxinstalleerdedoGorgebruiktemakenvqaneenbGestandssysteemalsext2ofumsdos,[kunjelangerebGestandsnamengebruiken(totaan255tekens),[enmetmeerdannpunt:CbijvoGorbeeld:Dit_is.een.ZEER_lange.bestandsnaam.RMerk$alsjeblieftopdatikzowel$gebruikmaakteU vqanhoGofdlettersalskleineletters:qinfeite...wordenhoGofdlettersenkleinelettersinbestandsnamenalsverschillendetekensgezien.,DaaromzijnFILENAME.tar.gzi enfilename.tar.gztweei verschillendebGestanden.lsiseencommando,n!LSiiseenfout;WindowsgLgebruikers,kletopwanneerjegebruikmaaktvqanbGestandsnamenonderLinux.AlserineenbGestandsnaam1spatiesvoorkomen1(nietaantebevelenmaarwelmogelijk),vmoGetjedebestandsnaamtussenU dubbGeleaanhalingstekensplaatsenwanneerjeernaarrefereert.qBijvoGorbeeld:v_2 ~?G4.8Bestandenenprogramma's57ՁV/$N#hetvolgendecommandomaakteendirectorygenaamd"Mijnoudebestanden" =/$Nmkdir"Mijnoudebestanden"/$Nls/MijnNoudebestanden8bintmpBovendienU ishetbGetereenaantaltekensniettegebruiken:qeenaantaldaarvqanzijn!*$&#.ernzijnvoGorprogramma'sgeenverplichteextensieszoals.COMQen.EXEof.BA*TvoGorbatchbGestanden. UitvoGerbarehbestandenwordenaanheteindevqandebestandsnaamdooreenasterisk`*'gemarkeerdwanneerU jehetcommandols?-Fgeeft.qBijvoGorbeeld:=/$Nls-F =/Ik_ben_een_dir/+cindy.jpg8cjpg*brief_aan_Joemijn_1e_script* roud~DekbGestandencjpg*enmijn_1e_script*zijnuitvoerbarebestanden,}datwilzeggenprogramma's.OnderVDOS2eindigenbackupbGestandenop.BAK,onderLinuxeindigenzeopeentilde`'.AEenbGestandwaarvqanidenaambGegintmeteenpuntwordtalsverbGorgenaangemerkt.\V*oorbeeld:4hetbestand.Ik.ben.een.verborgen.bestandU zalnahetcommandolsnietwordengetoGond;DOSzprogramma֛switcheswordenverkregenmet/switch,Linuxswitchesmet-switchofswitch.V*oGorbeeld:zdir?/sMwordtls-R.MerkopdatveelDOSLprogramma's,zoalsPKZIPofARJ,switchesinU destijlvqanUNIXgebruiken.ؼJe>kuntnunaardesectie4.4(Commando'svqanDOS>naarLinuxvertalen)gaan,ChmaaralsikjouwaszouikverderU lezen.#Í4.2Symb_olischelinksMUNIXheefteentypGebestanddatonderDOSnietvoorkomt:m5desymbolischelink.Jekunthierbijdenkenaan$eenverwijzernaareenbGestandofdirectory*,WenhetkqaninplaatsvanhetbGestandofdirectorywaar-naarhetverwijstwordengebruikt;hetisvergelijkbaarmetdesnelkoppGelingenvqanWindows. IV*oGorbeeldenvqansymbGolischelinkszijn/usr/X11,^dienaar/usr/X11R6verwijst;C/dev/modem,^dienaar/dev/ttyS0of/dev/ttyS1U verwijst.ؼOmU eensymbGolischeU linkaantemaken:卑$Nln-sV*oGorbeeld:$Nln-s/usr/doc/g77/DOCg77manual.txtNuLkunjenaarg77manual.txtverwijzeninplaatsvqan/usr/doc/g77/DOC.Linksverschijnenalsvolgtin directorylistings:$Nls-F =g77manual.txt@$Nls-l(vanNallesennogwat...)3Zg77manual.txt->/usr/doc/g77/DOCj_2 ~?G4.8Bestandenenprogramma's58ՁV4.3PermissiesenEigenaarschapMDOS:-bGestanden:tendirectory'shebbendevolgendekenmerken:*A:-(archive=archief),rH:-(hidden=verbGorgen), R(read-only=alleenlezen),enS(system=systeem).lAlleenHenRhebbGenonderLinuxeenbetekenis:verbGorgenU bestandenbeginnenmeteenpunt,enwatbGetrefthetkenmerkR,leesverder.ؼOnderUNIXheefteenbGestandpermissiesXIeneeneigenaar,ydieopzijnbeurtweeraaneengroepXItoebe-hoGort.qKijkU naarditvoorbeeld:卑$Nls-l/bin/ls =-rwxr-xr-x r1rootbin27281NAug151995/bin/ls*ؼInheteersteveldstaandepGermissiesvqanhetbestand/bin/ls,Lwelkeaanroottoebehoort,Lgroepbin.6DeresterendeU informatielatendvoGorwathetis,onthouddat-rwxr-xr-xvqanlinksnaarrechtsbGetekent:-hetbGestandstypeis(-=gewoGonbestand,cd=directory*,l=link,enz.);׼rwxzijndepGermissiesvoordeeigenaarvqanhetbGestand(read/lezen,>qwrite/schrijven,execute/uitvoGeren);mr-xǹzijndepermissiesvoordegroGepYvqandeeigenaarvanhetbGestand(read,execute);(IkgahetniethebbenoverYhetbegripgroep,jekuntzolangU jebGeginnerbentzonder;-0r-xzijndepermissiesvooralleanderegebruikers(read,execute).Dedirectory/binheeftoGokpermissies: ziesectie5.2(DirectoryPermissies)voGorverderedetails.W{DaaromkunTjehetbGestand/bin/lsnietverwijderentenzijjerootbent:Hjehebtgeenpermissieomdattedoen.UHetcommandoU voGorhetwijzigenvqandebestandspermissiesis:卑$Nchmodؼ`wie'isu(user,)datisdeeigenaar),g(group),o(other=anderen),X isof+of-,pGermisr(read),w(write),ofU x(execute).qAlgemenevoGorbeeldenU vqanchmodzijn:$Nchmod+xbestandؼhiermeeU wordtdeexecutepGermissievoGorhetbestandingesteld.$Nchmodgo-rwbestandhiermeeU wordtdereadenwritepGermissiesvoGoriedereenbehalvedeeigenaaringesteld.$Nchmodugo+rwxbestandditU geeftiedereenread,writeenexecutepGermissie.#Nchmod+sbestandhiermeewordteenzogenoGemdsetuidofsuidbGestandaangemaakteenbestanddatiedereenuitmag voGeren4metdeprivilegesvqandeeigenaar.f}JezalongetwijfeldroGotsuidbestandentegenkomen;?ditzijnvqaakbGelangrijkeU systeembestanden,U zoalsdeX-server.ؼEenbGeknopteremanieromnaarpermissiesterefererenismetcijfers:Slrwxr-xr-xkqanwordenuitgedruktals755(iederelettercorrespGondeertmeteenbit:蛼-is0,?xis1,-w-is2,-wxis3...).(HetzietermoGeilijkuit,FmaarClmetwatoGefeningzaljehetconceptbegrijpen.kroot,Falssuperuser,FkqandebestandspermissiesvqaniedereenU wijzigen.qLMP*. _2 ~?G4.8Bestandenenprogramma's59ՁV4.4Bestanden:Commando'svertalenMLinksU deDOS-commando's;rechtsU deLinuxtegenhanger.XATTRIB:*chmod =COPY:3ZcpDEL:8rmMOVE:3ZmvREN:8mvTYPE:3Zmore,Nless,cat{ۍOmleidings-U enandereopGeratoren:q<?>>>jؼWildcards:q*??nul: X/dev/nullprn,?lpt1: X/dev/lp0of/dev/lp1;lpr 4.4.1#!\V oQorbeelden옍DOSFLinux =---------------------------------------------------------------------C:\GUIDO>ATTRIBN+RFILE.TXT=h$chmod400file.txtC:\GUIDO>COPYNJOE.TXTJOE.DOC3Z$cpjoe.txtjoe.docC:\GUIDO>COPYN*.*TOTALPN.$cat*>totalC:\GUIDO>COPYNFRACTALS.DOCPRN/= $lprfractals.docC:\GUIDO>DELNTEMPl$rmtempC:\GUIDO>DELN*.BAKg$rm*~C:\GUIDO>MOVENPAPER.TXTTMP\8$mvpaper.txttmp/C:\GUIDO>RENNPAPER.TXTPAPER.ASC%p$mvpaper.txtpaper.ascC:\GUIDO>PRINTNLETTER.TXTFے$lprletter.txtC:\GUIDO>TYPENLETTER.TXTK$moreletter.txtC:\GUIDO>TYPENLETTER.TXTK$lessletter.txtC:\GUIDO>TYPENLETTER.TXT>NUL/= $catletter.txt>/dev/null>rn/a$Nmore*.txt*.asc>rn/a$Ncatsection*.txt|lessOpmerkingen:{܍*isslimmeronderLinux:*komtovereenmetallebGestandenbehalvedeverbGorgenbestanden;.*komt overeen_metalleverbGorgenbestanden(maarookdehuidigedirectory`.'enparentdirectory`..':letop!);ʼ*.*komtalleenovereenmetbGestandenmeteen`.'\inhetmiddenofdieopeenpunteindigen;p*rU komtovereenmetzowel`pGeter'als`piper';*c*komtovereenmetzowel`picked'als`pGeck';druk3bijgebruikvqanmore,opde3omdoGorhetbestandtebladeren,`q'omhetteverlaten.qlessU isintutieverenlaatjedepijltjestoGetsengebruiken;erU isgeenUNDELETE,dusb}/edenkjetwe}/emaal]voGordatU jeietsverwijdert;inSaanvullingopde<?>>>SvqanDOS,heeftLinux2>omfoutmeldingenomteleiden(stderr);bGovendienU wordtmet2>&1stderrnaarstdoutomgeleid,en1>&2leidtstdoutomnaarstderr;Linux0heeftnogeenwildcard:^de[].e*Gebruik:[abc]*komt0overeenmetbGestandendiebeginnenmeteenU a,b,c;*[I-N1-3]komtU overeenmetbGestandendieeindigenopI,J,K,L,M,N,1,2,3; W_2 ~?G4.8Bestandenenprogramma's0U10ՁVlprx,drukteenbestandafindeachtergrond.'Gebruikx,lpqvoorhetcontrolerenvqandestatus vqanU deafdrukwachtrij;U gebruiklprmvoGorhetverwijderenvqaneenbGestanduitdeafdrukwachtrij;erw6isgeenopDOSw-lijkendRENAME;datwilzeggendatmv?*.xxx*.yyyw6nietzalwerken.EenopRENlijkendU commandoistevindenop@;gebruikU cp?-ienmv-iomtewordengewaarschuwdwanneereenbGestandzalwordenoverschreven.#Í4.5Programma'suitvo_eren:MultitaskingenSessiesMOm1eenprogrammauittevoGeren,htyp1jenetalsonderDOS1~denaamervqanin.DAlsdedirectory(Sectie5,:(Gebruikvqandirectory's))waarinhetprogrammaisopgeslageninhetP*ATH,is,:opgenomen(Sectie8.1(SysteeminitialisatiebGestanden)),yzalhetprogrammawordenopgestart.Uitzondering:HtintegenstellingtotDOS,-zaleenprogrammaindehuidigedirectorynietwordenuitgevoGerd,5tenzijdedirectoryinhetP*ATH-isopgenomen.qJeU kunthieraanontsnappGen:qalsprogjeprogrammais,typdan./prog.ؼZoU zieteentypischeU commandoregeleruit:卑$Ncommando[-s1[-s2]...[-sn]][par1[par2]...[parn]][uitvoer]ؼwaar de-s1,6...,-sn йstaanvoGorprogramma-switches.par1,6...,parn йzijndeprogrammaparameters.JekuntU verscheidenecommando'sopdecommandoregelaanroGepen:$Ncommando-1;commando-2;...;commando-nؼDat59isallesover59hetdraaienvqanprogramma's,m?maarhetiseenvoudig59eenstapverdertegaan.Envande>bGelangrijksteredenenomLinuxtegebruikenisdatheteenmultitaskingosishetkqanverscheideneprogramma'stegelijkertijddraaien(vqannuafaan,?proGcessen).7JekuntproGcessenindeachtergrondopstartenen_gewoGondoorblijvenwerken.Y=BovendienstaatLinuxtoGedatjemeerderesessieshebtlopen: hetisalsofjeU veelcomputerstegelijkaanhetwerkzet!DrukU op...qomnaarsessie1..6onderdevirtueleconsoleoverU teschakelenTypCsu?-voGorhetstartenvqaneennieuwesessieonderdezelfdev.c.kzonderdehuidigev.c.IQteܓverlaten.V*oGorbeeld:5:su?-root.IQDitkomtbijvoGorbeeldvqanpasalsjeeentaakuitmoetvoerenwaarvoGorU alleenderoot-gebruikerpermissieheeft.TypMWvoGorhetbeindigenvqaneensessieexit.Z%Alsergestoptejobszijn(zieverderop),ekrijgjeeenwaarschuwing.V*oGegeenampersand'&'aanheteindevqandecommandoregeltoevoorhetindeachtergrondopstartenvqanU eenproGces:=/$Nprognaam[-switches][parameters][uitvoer]& =/[1]N123de%shellidenticeerthetproGcesmeteenjobnummer(b.v.a[1];5tziehieronder),/enmeteenPID%(ProGcesIdenticatieU Nummer;123inonsvoGorbeeld).Typps?axomtebGekijkenhoGeveelproGcessenerzijn.RHiermeekrijgjealsuitvoGereenlijstmetdethansdraaiendeU proGcessen. _2 ~?G4.8Bestandenenprogramma's0U11ՁVTyp)!kill?voGorhetkillen(beindigen)vqaneenproces.W*ellicht)!datjeheteensnodighebt als jenietweethoGejeeenprocesopdejuistewijzemoetlateneindigen...T*enzijjerootbent,kunjeandermansproGcessennietkillen.@Somskqaneenprocesalleenwordenbeindigdmetkill?-SIGKILL.IBovendienlaatdeshelljeeenproGcesstoppenoftijdelijkuitstellen,Reenprocesnaardeachtergrondsturen,eneenproGcesvqanuitdeachtergrondnaardevoGorgrondbrengen.0Indezecontext,wordenproGcessenU jobs*hgenoemd.,~TypjobsomtezienhoGeveeljobserzijn. uHierwordendejobsgendenticeerddoGoreenjobnummer,nietU viaeenPID.DrukU opomeenindevoGorgronddraaiendprocestestoppen(ditwerktnietaltijd).DrukU opomeenindevoGorgronddraaiendprocesuittestellen(idem).TypU bg?<%job>voGoreenuitgesteldprocesnaardeachtergrondU testuren(hetwordteenjob).V*oGor^hetnaardevoorgrondbrengenvqaneenjobtypjefg?<%job>.V*oorhetnaardevoorgrondbrengenU vqandelaatstejobdienaardeachtergrondU isgestuurd,typjeeenvoudigwegfg.TypU voGorhetkillenvqaneenjobkill?<%job>waarbijgelijkkqanzijnaan1,2,3,...čMetdezecommando'skunjetegelijkertijdeendiskformatteren,xeenbGoelbestandenzippen,xeenprogrammacompileren§eneenarchiefuitpakkenennogsteedsdeprompttotjebGeschikkinghebbGen.Probeer§diteensmetU Windows,enkelomhetverschilinpGerformancetezien(alshetnietcrasht,uiteraard)."wʍ4.6Programma'sopRemotecomputersuitvo_erenMV*oGorU hetuitvoerenvqaneenprogrammaopeenremotecomputermetdenaamremote.machine.edu:퍑$Ntelnetremote.machine.eduStartEcnahetinloggenjefavorieteEcprogramma.BIOnnoGdigtezeggendatjeeenshell-accountopderemotecomputerU noGdighebt.ؼAlsG(jeX11hebt,kunjezelfseenX-applicatieopeenremotecomputeruitvoGerenenhetopjeXFschermweergeven.0Steldatremote.machine.eduderemoteX-computerisenlocal.linux.boxjeLinux-computer.OmeenX-programmavqanaflocal.linux.boxdatzichbGevindtopremote.machine.eduuittevoGeren,doejeU hetvolgende:startU X11op,starteenxtermofequivqalenteterminalemulator,entypdan:G܍/$Nxhost+remote.machine.edu =/$Ntelnetremote.machine.eduktypU nahetinloggen:/remote:$NDISPLAY=local.linux.box:0.0/remote:$Nprognaam&k(indplaatsvqanDISPLAY...,umoGetjemogelijkopgeven:"setenv?DISPLAYlocal.linux.box:0.0.zLDit isU afhankelijkvqanderemoteshell.)čEnziedaar! EmNuzalprognaamopremote.machine.eduwordenopgestartenopjecomputerwordenweergegeven.̲ProbGeersditechtersnietviaeenmodem,{aangezienditzolangzaamisdathetnietmeerwerk-baaris.RBovendienisditeengroveenonveiligemethoGde:B^leesalsjeblieftdeRemoteXAppsmini-HOWTOop@. _2 ~?G5.8Gebruikv\|andirectory'sBF12ՁV5GebruikG\vandirectory's荍5.1Directory's:Opmerkingenvo_orafMW*eQhebbGentussenbestandenonderDOS/WinenLinuxverschillengezien.gW*atbGetreftdirectory'sisde roGotndirectoryonderDOS/Winn,)^onderLinuxishet/._EEvenzowordengenestedirectory'sonderDOS/WingescheidenU doGoreennonderLinuxdoGoreen/.qV*oorbeeldenvqandirectorypaden:卑DOS:8C:\PAPERS\GEOLOGY\MID_EOC.TEX =Linux: r/home/guido/papers/geology/middle_eocene.texؼZoals%gebruikelijkis..˹deparentdirectoryen.˹dehuidigedirectory*.OnthouddathetsysteemjeniettoGelaat':overalwaarjemaarwilcd,0hrd,ofmduittevoGeren.b3Iederegebruikerheeftzijnofhaarzaakjesineendirectorygenaamd`home',QWgegevendoGordesysteembGeheerder;opmijnPCbijvoGorbeeld,QWismijnhomedir/home/guido.#Í5.2Directoryp_ermissiesOokPdirectory'shebbGenpermissies.JW*atweinparagraaf4.3(PermissiesenEigenaarschap)hebbGengezien,geldt8oGokvoordirectory's(user,~group,en8other). V*ooreendirectorybetekent8rxdatjemetcdnaardiedirectorykuntgaan,=enwbGetekentdatjeeenbGestandindedirectoryofdedirectoryzelfkuntverwijderen(overeenkomstigU depGermissiesvqanhetbestanduiteraard).ؼOmU bijvoGorbeeldtevoorkomenU datanderegebruikersin/home/guido/textrondgaansnuelen:卑$Nchmodo-rwx/home/guido/text#Í5.3Directory's:Commando'svertalen+DIR:8ls,Nfind,du =CD:=hcd,NpwdMD:=hmkdirRD:=hrmdirDELTREE:%prmN-rfMOVE:3Zmv 5.3.1#!\V oQorbeeldenDOSFLinux---------------------------------------------------------------------C:\GUIDO>DIRD$NlsC:\GUIDO>DIRNFILE.TXTY$lsfile.txtC:\GUIDO>DIRN*.H*.C^z$ls*.h*.cC:\GUIDO>DIR/Pz$Nls|moreC:\GUIDO>DIR/Az$Nls-lC:\GUIDO>DIRN*.TMP/SY$find/-name"*.tmp"C:\GUIDO>CD$Npwd>rn/aN-zieopmerking=h$cd>ridemD$Ncd~>ridemD$Ncd~/tempC:\GUIDO>CDN\OTHERg$cd/other _2 ~?G6.8Flopp>y's,Harddisks,endergelijke%13ՁVC:\GUIDO>CDN..\TEMP\TRASHFے$cd../temp/trash =C:\GUIDO>MDNNEWPROGS^z$mkdirnewprogsC:\GUIDO>MOVENPROG..Y$mvprog..C:\GUIDO>MDN\PROGS\TURBOK$mkdir/progs/turboC:\GUIDO>DELTREENTEMP\TRASH=h$rm-rftemp/trashC:\GUIDO>RDNNEWPROGS^z$rmdirnewprogsC:\GUIDO>RDN\PROGS\TURBOK$rmdir/progs/turboOpmerkingen:bijgebruikvqanrmdir,moGetdeteverplaatsendirectoryleegzijn.:Gebruikrm?-rfvoGorhetverwijderen vqanU eendirectorymetgeheleinhoud(opeigenrisico).čhetteken`'iseenverkortevormvoGordenaamvqanjehomedirectory*.\%Decommando'scdencd?zullen;zjenaarjehomedirectorylatenterugkerenvqanwaarjejeoGokbevindt;Dhetcommandocd?/tmpbrengtU jenaar/home/je_home/tmp.cd?-U annuleert*hdelaatstecd.(`ꍍ6Floppcy's,G\Harddisks,endergelijke:Er_zijnonderLinuxtweemanierenomdevicestebGeheren:2opdemaniervqanDOS>enopdemaniervanUnix.MaakU jekeuze."6.1Devicesb_eherenzoalsDOShetdoetMInLdemeesteLinuxdistributiesisdeMtoGolssuiteopgenomen,NTeensetcommando'swelkepGerfectequivqalentisaandeDOSޥtegenhanger,3maarwaarvqandecommando'smeteen`m'bGeginnen:d.w.z.,mformat,mdir,mdel,N$mmd,enzovoGort.#ZeVkunnenzelfslangebestandsnamenbehouden,N$maarnietdebestandspermissies.AlsjeMtoGolscongureertdoorhetwijzigenvqaneenbestandgenaamd/etc/mtools.conf(eenvoorbeeldis|indedistributieopgenomen),kunjeoGokdeDOS/Winpartitie,deCD-ROM|endeZip-drivebGenaderen.V*oGorhetformatterenvqaneennieuwediskishetmformatcommandoechternietgeschikt.WnAlsrootzaljehetvolgendeU commandovqantevorenuitmoGetenvoGeren:qfdformat?/dev/fd0H1440.ؼJeGkuntbGestandenopdediskettenietbGenaderenmeteencommandozoalsbvless?a:file.txt!mDitishetnadeelU vqanhetbGenaderenvandisksopdewijzevanDOS.6.2Devicesb_eherenzoalsUnixhetdoetMUNIX*Nheeft*eenanderemanierommetdevicesomtegaan.ErzijngeenapartevolumeszoalsA:ofC:;eendisk,IofhetnueendisketteisofwatdanoGok,IwordtonderdeelvqanhetlokalebGestandssysteemviaeenbGewerkinggenaamdmounting.(XW*anneerjemetdedisketteklaarbGent,Omoetjehetunmounteng[voGordatjeU dedisketteuithetstationhaalt.ؼHetfysiekformatterenvqaneendiskiseending,|ereenbGestandssysteemopmakenisweerietsanders.HetDOScommandoFORMAT?A:doGetbeiden,,maaronderLinuxzijnertweeapartecommando'svoGor.4ZiehiervoGorU hoejeeendisketteformatteert,hetaanmakenvqaneenbGestandssysteemgaatzo:#Nmkfs-text2-c/dev/fd0H1440In3plaatsvqanext2kunjedos,ɼvfat(aanbGevolen)3ofandereformatengebruiken.@1Zodradediskisvoorbereid,mountU jehetmethetcommando:_2 ~?G6.8Flopp>y's,Harddisks,endergelijke%14ՁV#Nmount-text2/dev/fd0/mntUwaarbijpjehetjuistebGestandssysteemopgeeftalsjegeengebruikmaaktvqanext2.Nukunjedebestanden opU dedisketteadresserendoGorgebruiktemakenvqan/mntinplaatsvanA:ofB:.qV*oGorbeelden:~DOSFLinux =---------------------------------------------------------------------C:\GUIDO>DIRNA:v$ls/mntC:\GUIDO>COPYNA:*.*c3f$cp/mnt/*.C:\GUIDO>COPYN*.ZIPA:U|$cp*.zip/mntC:\GUIDO>EDITNA:FILE.TXTK$jstar/mnt/file.txtC:\GUIDO>A:$Ncd/mntA:>N_U/mnt/$_AlsU jeklaarbGent,mo}/etGjevoGordatjedediskeruithaalthetunmountenmethetcommando~#Numount/mntUiteraardσhoGefjedecommando'sfdformatenmkfsalleentegebruikenvoGorongeformatteerdedisks,niet op|voGorheengebruiktedisks.AlsjestationB:wiltgebruiken,urefereerjeindevoGorbeelden|hiervoor|ernaarmetU fd1H1440enfd1inplaatsvqanfd0H1440enfd0.ؼOnnoGdigyUtezeggendatwatvoGordiskettesgeldtoGokvoGoranderedevicesgeldt;pbijvoGorbeeld,cwellichtyUdatjeeenU andereharddiskofCD-ROMstationwiltmounten.qZomountjeeenCD-ROM:~#Nmount-tiso9660/dev/cdrom/mntDit()wasdeocilemanieromjediskstemounten,1'maareriseenanderemanier.bAangezienhetwatlastigis4roGottemoetenzijnvoorhetmountenvqaneendisketteofCD-ROM,kqangebruikerswordentoGegestaanzeopU dezewijzetemounten:doGeU alsroothetvolgende:/#Nmkdir/mnt/floppy;mkdir/mnt/cdrom =/#Nchmod777/mnt/floppy/mnt/cd*/#N#zorgervoordathet'tjuisteCD-ROMdeviceis/#Nchmod666/dev/hdb;chmod666/dev/fd*8֍voGegU aan/etc/fstabdevolgenderegelstoGe://dev/cdromW/mnt/cdrom riso9660Nro,user,noauto/= 0!"0//dev/fd0%p/mnt/floppyNvfat8user,noauto=h0!"0UMountU nueenDOSdisketeeneenCD-ROM:~$Nmount/mnt/floppy$Nmount/mnt/cdrom/mnt/floppyen/mnt/cdromkunnennudoGoriederegebruikerwordenbGenaderd.Alsditjewatuitmaakt, denkU erdanaandathetiedereentoGestaanopdezemanierdiskstemounteneengapendbeveiligingslekis.ؼT*wee-zhandigecommando'szijndf,5hwelkeinformatiegeeftovergemountebGestandssystemen,5hendu?dirnaamwelkeU dedoGordedirectoryinbeslaggenomendiskruimterapporteert.2_2 ~?G7.8EnhoQezithetmetWindo>ws?#D15ՁV6.3BackupmakenMEr3zijnverscheidene3packqagesomjetehelpGen,QmaarhetminstewatjekuntdoGenvoGoreenmulti-volume backupU (alsroGot)is:N#Ntar-M-cvf/dev/fd0H1440dir_to_backup/%ZorgPervoGordatereengeformatteerdedisketteinhetstationisendatjeernogverscheidenebijdehandhebt.qV*oGorU hetterugzettendoejedeeerstedisketteinhetdiskettestationengeefjeop:#Ntar-M-xpvf/dev/fd0H1440(q7EnG\hopezithetmetWindocws?:Hete&equivqalent:nvanWindowsishetgraschesysteemXe!WindowSystem.IntegenstellingtotWindowsofdeMac,6werdX11nietvoGoreenvoudiggebruiksgemakofvoGoreenfraaieweergaveontworpGen,6maarslechtsomU tevoGorzieningraschemogelijkhedenvoGorUNIXwerkstations.qDitzijndebGelangrijksteverschillen:%terwijlWindowserindegehelewereldhetzelfdeuitziet,0geldtditnietvoGorX11: hetisveelbGetertecon-gureren.ECX11'sgalgeheleloGokwordtweergegevendoGoreenkeycompGonentgenaamdwindowmanager,waarinJjeeenbredekeuzehebt:fvwm,ueenbasismaarmoGoiengeheugenecint,ufvwm2-95,Afterstep,WindowMaker,̼Enlightenment,enxnogheelwatmeer.QDew.m.wordtgewoGonlijkaangeroepenvqanuit.xinitrc;je`w.m.J@kqanzowordengecongueerdzoalseenvensteronderWindowsfungeert:jeklikteropenhetverschijntopdevoGorgrond.0-EenanderemogelijkheidisdathetnaardevoGorgrondwordtverplaatstals-demuiseroverbGeweegt(foGcus).daOokkqanhetplaatsenvanvenstersophetschermautomatischofinteractiefzijn:alseenvreemdframeinplaatsvqanjeprogrammaverschijnt,/klikdanmetdelinkermuisopU deplaatswaarjewiltdathettevoGorschijnkomt;demeestefeatureskunnenwordenaangepastdoGorhetwijzigenvqannofmeerconguratiebestanden.LeesdedoGcsvqanjew.m.:Bhetconguratiebestandkqanb.v.zijn.fvwmrc,.fvwm2rc95,.steprc,enz.LEenvoGorbeeldconguratiebestandismeestalweltevindenin/etc/X11/window-manager-name/system.window-manager-name;X11p~applicatieszijngeschrevenp~metbGehulpvqanspecialelibrary's(widgetsets);-aangezienerver-scheidenebbGeschikbaarzijn,ziendeapplicatieserandersuit.FDemeestfundamenteleapplicatieszijndegenen:diegebruikmakenvqandeAthenawidgets(2D9loGok;xdvi,sJxman,xcalc);anderen:makengebruikRvqanMotif(netscape),SUanderengebruikennogsteedsT*cl/Tk,Qt,Gtk,XForms,ofRwatjeoGokmaarU hebt.qBijnaaldezelibrary'svoGorzieninruwwegdezelfdeloGokenfeelalsWindows;defeelkqanhelaasverwarrendzijn.7UAlsjebijvoGorbeeldmetbGehulpvqandemuiseenregeltekstselecteertendeԹindrukt,verwachtjedatderegelzalverdwijnen,nietwaar?MetopAthenagebaseerdeU applicatieswerktditniet,maarditwerktwelzometanderewidgetsets;hoGe schuifbalkenenhetwijzigenvqandegroGottewerktisafhankelijkvqandew.m.endewidgetset.Tip:UalsVjebGemerktdatdeschuifbalkenVnietzowerkenValsjeverwacht,(~probeerVdandemiddelsteknopofU detweeU knoppGensamenomzeteverplaatsen;applicatiesOhebbGenstandaardgeenikoon,ymaarzekunnenermeerderehebben.,Demeestew.m.hebbGeneenQmenuwatjekuntopGenendooropdedesktopteklikken(rootwindow);jonnodigtezeggendathetmenukqanwordenaangepast.&V*oGorhetwijzigenvqandeopmaakvanhetroGotwindowgebruikjexsetrootU ofxloadimage;ꤠ_2 ~?G8.8Aanpassenv\|anhetsysteem/ʹ16ՁVhet5klembGordkqanslechtstekstbGevqatten,;engedraagtzichvreemd.fZoGdrajeteksthebtgeselecteerd,;is hetalnaarhetklembGordgekopieerd:.verplaatsjenaareldersendrukvoGorhetplakkenopdemiddelsteknop.qErU iseenapplicatiegenaamdxclipboard,welkeU inmeerdereklembGordbuersvoGorziet;bVslepGenenneerzetteniseenoptie,enisalleenbeschikbaaralsjeX11applicatiesen/ofeenw.m.3gebruiktdatU ditondersteunt.aMetdittehebbGengezegdisergoednieuwsvoGorje.jErzijnpro0jectendiezichrichtenopeenzelfdeloGokenfeelenhetfungerenvqanX11alsWindows.Gnome, gR,3enKDE, ,abGoezemenOeenvoudigwegontzagin.aPZeerwaarschijnlijkmaaktjedistributievqannofbGeidenU gebruik.qJezalgeenspijtmeerhebbenvqanjeWindowsdesktop!(8AanpassenG\vanhetsysteem荍8.1SysteemInitialisatieBestandenMT*weebGelangrijkebGestandenonderDOS)zijnAUTOEXEC.BATenCONFIG.SYS,dietijdensdesysteemstartwordengebruiktomhetsysteemteinitialiseren,eenaantalomgevingsvqariabGelen,zoalsP*ATHenFILESinteSstellen,enmogelijkeenprogrammaofbatchbGestandSoptestarten.mDaarbovenopSheeftWindowshetbGeruchteU registernvqandeslechtsteU ideenooitindecomputerwetenschap.ؼOnderLinuxzijnerheelveelinitialisatiebGestandentevinden,3SwaarjevqaneenaantalmaarbGeterafkuntblijven&totdatjeexactweetwatjeaanhetdoGenbent;*zezijntevindeninde/etcdirectory*.Allecongu-ratiekqanwordengedaandoGorhetwijzigenvangewonetekstbGestanden.AlsjealleenhetP*ATHenandereomgevingsvqariabGelenJ:hoeftintestellen,LhofjedeloginberichtenJ:wiltwijzigenofbijhetinloggenautomatischeenU programmaopwiltlatenstarten,kijkdaneensnaardevolgendebGestanden:BESTANDENOPMERKINGEN =/etc/issueDinstellenNberichtvoorinloggen/etc/motdinstellenNberichtnainloggen/etc/profilezinstellenN$PATHenanderevariabelen,enz/etc/bashrc:instellenNaliassenenfuncties,enz/home/je_home/.bashrcPN.instellenNvanjealiassen+functies/home/je_home/.bash_profile+of/home/je_home/.profileKinstellenNomgeving+startenvańprogramma'sAlsbhetlaatstebGestandvoorkomtb(hetiseenverborgenbestand),f?zalhetnahetinloggenwordeningelezen, enU decommando'sdieerinstaanzullenwordenuitgevoGerd.ؼV*oGorbeeldkijkU naardit.bash_profilebGestand:ShffG]#?Ikbencommentaarecho?Omgeving:printenv?|less#equivalentaancommandoSETonderDOSalias?d='ls-l'#eenvoudigtebegrijpenwateenaliasisalias?up='cd..'echo?"Ikherinnerjeeraandathetpadgelijkisaan"$PATHecho?"Vandaagishet`date`" X#gebruikdeuitvoervanhetcommando'date'echo?"Prettigedag,"$LOGNAME#?Hetvolgendeiseen"shellfunctie"p_2 ~?G9.8Net>werken: bQegrippenIZ17ՁVctgz()?#Toondeinhoudvaneen.tar.gzarchief. { Xfor?filein$* Xdogzip?-dc${file}|tartf- Xdone}#?einde.profile ffG$PATHlJenl$LOGNAME,jeraaddehetgoGed,ozijnomgevingsvqariabelen.ErzijnnogveelanderenommeeteexpGerimenteren;U bijvoorbeeld,U LMPvoorappsalslessofbash.ؼDoGor!dezeregelinje/etc/profileteplaatsenzalgrofwegwordenvoGorzieninhetequivqalentvqanPROMPT$P$G:5exportNPS1="\w\\$""ɍ8.2Programmainitialisatieb_estandenMOnderLinuxkqanpraktischallesnaarbGehoeftenwordenaangepast.^ V*oGordemeesteprogramma'szijnernofmeerinitialisatiebGestandenwaarjewatmeekunt,vqaakalseen.prognaamrcinjehome-dir.U~DeeerstediejeU daarvqanwellichtU zalwillenwijzigenzijn:Y.inputrc:qgebruiktU doGorbashvoorhetdenirenvqankeybindings;΍.xinitrc:qgebruiktU doGorstartxvoorhetinitialiserenvqanhetXWindowSystem;.fvwmrc:qinU gebruikdoGordewindowmanagerfvwm..joerc,?.jstarrc:qinU gebruikdoGordeeditorjoe;.jedrc:qinU gebruikdoGordeeditorjed;.pinerc:qinU gebruikdoGordemailreaderpine;.Xdefault:qinU gebruikdoGordiverseX-programma's.JekomtdezeallemaalennoganderenvroGegoflaattegen,ȮLMP*.MisschiendatikjekqaninteresserenvoGor deU ConguratieHOWTO,@?(~9Netcwerken: bpegrippen:NietalleenisDialupNetworkingonderLinuxbGeschikbaar,maarhetisoGoknogeensstabielerensneller.De5naamhiervqanisPPP,hetprotoGcoldatwordtgebruiktvoGorhetmakenvqaneenverbindingmethetInternetcmetbGehulpvqanmoGdems.IHetenigewatjehiervoGornodighebtiseenutilitywaarmeekqanwordengebGeldU endeverbindingtotstandkqanwordengebracht.ؼOm&#jemailvqanafdeservervanjeISP%optehalen,ZdhebjeeentoGolgenaamdemailfetcherknodigwelkehetPOPprotoGcolgebruikt;wanneerdemailisopgehaald,zalhetlijkenalsofhetdirectnaarjeLinux-bGoxwerd}bGezorgd.yV*ervolgensgebruikjeeenMUA}(MailUserAgent)zoalspine,mutt,elmofeenvqandeveleanderenU omhettebGeheren.T*erwijl7dedialeronderWindowsautomatischwordtaangeroGepen7wanneerjeeenInternetapplicatiestart,gaathetbijLinuxnetandersom:C$jebGelteerst,'envervolgensstartjedeapplicatieop.Eendinggenaamd _2 ~?G10.8Ietso>verprogrammeren:18ՁVdialdNvoGorzietinhetgebruikelijkefunctioneren.orHetinstallerenencongurerenvqandialupnetworkingwas n"vqandemoGeilijkstetakenonderLinux,V[maarditisnietmeerzo: raadpleegalsjeblieftdeConguratieHOWTO.ؼAlsPlaatste,yietsoverPNetworkneighbGorhood:jekuntjeLinux-bGoxalsWindowsNT/9xineenlokqaalnetwerkmetWindowscomputerslatenverschijnen.8HetmagischewoGordisSamba:FnietdelevendeBraziliaansedans,maareenimplementatievqanhetSMB-protoGcolvoGorLinux.flGahiervoGornaar2.(10%IetsG\ocverprogrammeren荍10.1%}ShellScripts:.BATchb_estandenMAlsjegewendwas.BA*TchbGestandenaantemakenalsverkorteopGdrachtenvoGorlangeopdrachtregels(ikdeed"ditveel),,kqanditdoGelwordenbGereiktdoordepassendealiasregelsinprofileof.bash_profileintevoGegen.hMaarmalsjegecompliceerdere.BA*TchmbGestandengebruikte,sdanzaljedescripttaaldiebeschikbaaris6udoGordeshellwetentewaarderen:b+hetiszokrachtigengoGedalsdeoudeQBasic,.qTypU denaamervqanin,omhetuittelatenvoGeren.Een@,waarschuwing.2DesysteemeditorwordtvigenoGemd,zenmijnervqaringisdatnieuwegebruikershetergumoGeilijkin'tgebruikvinden./Ikganietuitleggenhoejehetkuntgebruiken;raadpleegalsjeblieftMattW*elsh'sU bGoekofzoeknaareentutorialophetnet.qIkvolstamethiertezeggendat:ؼjeU een`i'intiktendanjetekst,omtekstintevoGegen;jeU dan`x'intikt,omtekensteverwijderen;jeU typtdan:q!,omvizonderopslaanteverlaten;typU dan:wq,omopteslaanenteverlaten.Een$DgoGedeeditorvoorbeginnersisjoe:Ystarthetprogrammadoorjstarintetikken.a7jekrijgtdezelfdekey bindingsValsindeDOS/Wineditor.ujedinW*ordStarofIDEmoGdeiszelfsbeter.uRaadpleegparagraaf11.5(W*aarU kunjeapplicatiesvqandaanhalen)omerachterU tekomenhoGejeaandezeeditorskuntkomen.ؼHet`schrijvenvqanscriptsonderbashiszo'nveelomvqattendonderwerpdathiervoGoreenvolledigbGoeknodigzoufzijn,enikzalhetonderwerphiernietverderuitdiepGen.!IkgeefjeslechtseenvoGorbeeldfvqaneenshellscript,vqanU waaruitjeenkelebasisregelskunthalen:XffG#!/bin/sh#?sample.sh#?Ikbencommentaar#?veranderdeeersteregelniet,dezemoethieraanwezigzijnecho?"Ditsysteemis:`uname-a`"#gebruikdeuitvoervanhetcommandoecho?"Mijnnaamis$0"#ingebouwdevariabelenecho?"Jegafmedevolgende$#parameters:"$*echo?"Deeersteparameteris:"$1echo?-n"Watisjenaam?";leesjeje_naam _2 ~?G10.8Ietso>verprogrammeren:19ՁVecho?merkhetverschilop:"hi$je_naam"#omslotendoor" echo?merkhetverschilop:'hi$je_naam'#omslotendoor'DIRS=0?;FILES=0for?filein`ls.`;do Xif?[-d${file}];then#alshetbestandeendirectoryisDIRS=`expr?$DIRS+1` X#DIRS=DIRS+1 Xelif?[-f${file}];thenFILES=`expr?$FILES+1` Xfi Xcase?${file}in*.gif|*jpg)?echo"${file}:grafischbestand";;*.txt|*.tex)?echo"${file}:tekstbestand";;*.c|*.f|*.for)?echo"${file}:bronbestand";;*)?echo"${file}:gewoonbestand";; Xesacdoneecho?"erzijn${DIRS}directory'sen${FILES}bestanden"ls?|grep"ZxY--%%WKW"if?[$?!=0];then#exitcodevanlaatstecommando Xecho?"ZxY--%%WKWnietgevonden"fiecho?"genoeg...typ'manbash'alsjemeerinfowilt." sffGh10.2%}CMOnderUNIXisdesysteemtaalC,houervqanofhaathet.JErzijntevensnogheelwatanderetalen(Javqa,FOR*TRAN,U Pascal,Lisp,Basic,Perl,awk...)qbGeschikbaar.ؼAangenomendatjebGekendbentmetC,zijnhiereenaantalrichtlijnenvoGordegenendieverwendzijnmetT*urbGobC++ofnvqandeDOSWvarianten.GLinux'sbCWcompilerwordtgccgenoGemdenhetmistalletoetersenbGellenwaargewoGonlijkdeDOStegenhangersvqanvergezeldgaan:!geenIDE,on-linehelp,gentegreerdedebugger,enz.&Hettisslechtsteengrovetcommandoregelcompiler,ergkrachigenecint.&V*oGorhetcompilerenvqanU jestandaardhello.cgeefjeop:]$Ngcchello.c4waarmee eenuitvoGerbaarbestandgenaamda.outzalwordenaangemaakt.GeefhetuitvoGerbarebestandeenU anderenaammet$Ngcc-oholahello.c4OmeenlibraryaanhetprogrammatekoppGelen,&voegjedeswitch-ltoe.Bijvoorbeeld,&omdemathU librarytelinken:$Ngcc-omathprogmathprog.c-lm4(De-lswitchforceertgccdelibrary/usr/lib/lib.sotekoppGelen;dus-lmkoppGelt/usr/lib/libm.so).ؼAlsCjeprogrammauitverschillendeCbronbGestandenbestaat,zuljegebruikmoetenmakenvqandeutilitymake.Latenqweervqanuitgaandatjeeenexpressionparserhebtgeschreven:"hetbronbGestandheetparser.cen&_2 ~?G10.8Ietso>verprogrammeren:20ՁV#bGestaandeuittweeheaderbestanden,üparser.henxy.h.̢Danwiljegebruikmakenvqanderoutinesin parser.cineenprogramma,stelcalc.c,welkeopzijnbGeurtbestaatuit#parser.h.F)W*atmoetjenudoenomU calc.ctecompileren?ؼJezaleenzogenoGemdeMakefilemoetenschrijven,(diedecompilerlaatwetenwatdeafhankelijkhedentussensourcesU enob0jectbGestandenzijn.qInonsvoorbeeld:XffGF#?DitisMakefile,gebruiktomcalc.ctecompileren#?Drukwaaraangegevenopdetoets!calc:?calc.oparser.ogcc?-ocalccalc.oparser.o-lm#?calcrekentoptweeobjectbestanden:calc.oenparser.ocalc.o:?calc.cparser.hgcc?-ccalc.c#?calc.orekentoptweebronbestandenparser.o: Xparser.c?parser.hxy.hgcc?-cparser.c#?parser.orekentopdriesourcebestanden#?eindeMakefile. ffffG ȍBewaarditbGestandalsMakefileentypmakeomjeprogrammatecompileren;y4slahetalternatiefopalscalc.mak0ѹentypmake?-fcalc.mak,8en0natuurlijkLMP*.JekuntwathulpkrijgenoverdeC-functiesdieinmanU pageswordenbGehandeld,insectie3,bijvoGorbeeld:卑$Nman3printfؼGebruik۲voGorhetopsporenvqanfouteninjeprogramma'sgdb. 6info?gdbomtelerenhoejehetkuntgebruiken.Er zijnheelveellibrary'sbGeschikbaar;#onderdeeerstendiejewellichtwiltgebruikenbGevindenzichncurses(tekstmoGdeeecten),dTensvgalib(consolegraphics). bV*eeleditorskunnenalsIDEwfungeren;żemacsenjed,SbijvoGorbeeld,hebbenalsfeaturesyntaxhighlighting,Sautomatischinspringen,SenzovoGort. :HaalalsalternatiefhetpackqagerhideopvanafG.\HetisU eenBorlandIDE-kloGon,endekqansbestaatdathetjebevqalt.#Í10.3%}X11ProgrammerenMAls'jeerwatvoGorvoGeltommetX11programmeringaandeslagtegaan(zomoeilijkishetniet),bestaanerSverscheidenelibrary'swaarmeehetschrijvenvqanX11programma'seenmakkieis.DebGelangrijkstetebGezoekenp?siteszijndievqanGTK+, n,andQt,.Gtk+iseenopCҭgebaseerdewidgetsetoGorspronkelijkontworpGenvoGorhetgraschepakketDeGIMPҭ(),yenqhetwordtgebruiktindeGnomeomgeving.KdevelopGerisgebaseerdopdeopC++gebaseerdeU Qt,diedoGorKDEwordtgebruikt.qZeerwaarschijnlijkzaljenvqandezelibrary'sgebruiken.Een;&aantalvqandebGestetoolsvoorvisueelprogrammerenzijnKdevelopvoGorQt,,AnenGladevoGorGTK+, ܼ. Dezepaginageeftmeerinformatie: `.1K_2 ~?G11.8Deresterende1%Zֹ21ՁV10.3.1(Multi-PlatformProgrammeringMZou(hetnietaardigzijnalsjecoGdezoukunnenschrijven(dieonderLinuxen}WindowsnaadloGoscompileerde metEgebruikvqangcc?TijdensditschrijvenEzijnereenaantalwidgetsetsdieeenmeerofminderstabielemulti-platformf>programmeringmogelijkmaken.!ZoveralshetdestabiliteitalsvolledigheidechterbGetreft,zouikzeggendatdekeuzeisbGeperkttotpraktischn:FL*TK,deFastLightToGolKit6>.HetU isverbazingwekkendU klein,snelenstabiel.qHetheefttevenseensemi-visuelebuildergenaamdFluid.( ,11%DeG\resterende1%:V*eelU meerdan1%,eigenlijk..."}S11.1%}Draaienv@ anDOS/WindowsAppsJa,(@totopzekerehoGogtekunjeDOSenWindowsapplicatiesonderLinuxdraaien!l4ErzijntweetamelijkgoGedeemulators:2Dosemu()enWine().GDelaatstewordtbijiederereleaseveelbGeterendelijstmetuittevoGerenapplicatieswordtsteedsgroter.6 ZelfsW*ordenU Exceldraaieneronder!"}S11.2%}Gebruikv@ antarengzipOnderzUNIXzzijneenaantalveelgebruikteapplicatiesvoGorhetarchiverenencomprimerenvqanbGestanden.tarsswordtgebruiktomarchieventemakenhetisalsPKZIPskofWinzipmaarcomprimeertniet,{hetmaaktalleenU archieven.qTypvoGorhetmakenvqaneenarchief:$Ntarcvf[file...]4퍹V*oGorU hetextraherenvqanbestandenuiteenarchief:$Ntarxvf[file...]V*oGorU hettonenvqandeinhoudvaneenarchief:$Ntartf|lessMetU compress,welkeU verouderdisennietmeergebruiktzoumoGetenworden,ofgzip:$Ncompress =$NgzipwaarmeeyeengecomprimeerdbGestandmetdeextensie.ZZwordtaangemaakt(compress)of.gz(voGorgzip). DezeU programma'skunnenslechtsU nbGestandtegelijkertijdcomprimeren.qDecomprimeren:$Ncompress-d =$Ngzip-dLMP*.ؼErzijnoGoknogdeutility'sunarj,:zipenunzip(PK??ZIPصcompatibele).jBestandenmetdeextensie .tar.gzeof.tgz(gearchiveerdemettar,ienvervolgensegecomprimeerdmetgzip)zijnoGokzeeralgemeenindeUNIX-wereldnetals.ZIPbGestandenonderDOS.Zokunjedeinhoudvqaneen.tar.gzarchiefweerlatengeven:>X_2 ~?G11.8Deresterende1%Zֹ22ՁV$Ntarztf|less"11.3%}ApplicatiesinstallerenMT*eneerste:hetinstallerenvqanpackagesishetwerkvanroGot.TiDemeesteLinuxapplicatieswordenals .tar.gz archiefgedistribueerd,RdievqaakbGestaatuiteendirectorymetwaarschijnlijkdenaampkgname/,waarin?rdebGestandenen/ofsubdirectory'sstaan.0vHetiseengoedegewoonte?romdezepackqagesvanuitdedirectoryU /usr/localteinstallerenmethetcommando:{,#NtarzxfenhetREADMEQofINST*ALLbGestandtelezen.ʭIndemeestegevqallenwordendebronbGestandenvqandeapplicatiec,gedistribueerd,watinhoudtdatjehetmoGetcompilerenomdeuitvoGerbarebestandenaantemaken;vqaakHishetalvoldoGendeommakeendaarnamake?installintetikken.YUiteraardhebjehiervoGordegccofg++U compilernoGdig.ؼAndereRarchievenmoGetenwordenuitgepaktvqanuit/;Sditishetgevqalmetde.tgzarchievenvqanSlackware.In panderearchieven pbGevindenzichbestanden,SDmaardanzondersubdirectory-pasopdatjedeboelnietverknoGeit!qBekijkU altijddeinhoudvqanhetarchiefvoGordatjehetinstalleert.De:DebianenRedHatdistributieshebbGenhuneigenarchiefformaat;respGectievelijk,t(.deben.rpm."aDelaatsteU winteenbredeacceptatie;omeen.rpmpackqageteinstalleren,tikjein:{,#Nrpm-ipackage.rpm"11.4%}TipswaarjenietzonderkuntMT erugscrollen:hetlIindrukkenvqan(degrijzetoGets)maaktdatjeeenpaarpagina'sterugU kuntscrollen,afhankelijkvqandehoGeveelheidvqanhetvideogeheugen.Resettenkv\|anhetsc>herm:CalsjemetmoreofcateenbinairbGestandbekijkt, dankqanhetgebeurendatjescherm4Pvolmetrommelstaat.fOmditteherstellen,:tikdanblindresetinofdevolgendereeksmettekens:echo?CTRL-VESCcRETURN.Het4plakk>env\|antekst:lTinJconsole,Lziehieronder;N;inX,klikensleepomdetekstineenxtermwindowteselecteren,drukdandemiddelstemuisknopin(ofdetweemuisknoppGensamenalsjeeentwee-knopsmuishebt)omdetekstteplakken.zErisoGokeenxclipboard(helaas,alleenvoGortekst);laatjenietindewarbrengenU doGordezeertrageresponse.Gebruikxv\|andem>uis:^als0jegpm,7yeenmousedrivervoGordeconsole,7yhebtgenstalleerd,dankunjeklikkenenOjslepGenomtekstteselecteren,PenvervolgensOj(opeenandereplaats)derechtermuisknopOjindrukkenomdegeselecteerdetekstteplakken.DitwerktoGokdoorindeeneVCtekstteselecterenendezeineenandereVCU teplakken.Meldingenv\|andek>ernel:Q=kijkalsroGotin/var/adm/messagesof/var/log/messagesomtezienwatdekernelU jetemeldenheeft,inclusiefdemeldingenbijhetopstarten.qHetcommandodmesgisoGokhandig."11.5%}WaarvindikapplicatiesMAlsjjejeafvraagtofjejeoudeenvertrouwdejDOS/WinapplicatiedoGoreenLinuxapplicatiekuntvervqangen,raadikjeaaneensnaardebGelangrijksteLinuxsoftwareopslagplaatstesurfen:h.Andere8FgoGedestartplaatsenzijndeLinuxApplicationsandUtilitiesPage EԼ,;deڀocileLinuxpage ,en.Iנ_2 ~?G11.8Deresterende1%Zֹ23ՁV11.6%}Eenaantaldingendiejenietkondo_enMLinuxZkqanverschrikkelijkveeldatonderDOS/Windowsomslachtig,[OmoGeilijkofonmogelijkwas.XHieriseen bGeknopteU lijstomdesmaaktepakkentekrijgen:ؼatU maakthetmogelijkprogramma'sopbGepaaldetijdenuittevoeren:awkciseeneenvoudigecmaarkrachtigectaalomgegevensbGestandentemanipuleren(ennietalleendat).AlsU bijvoGorbeelddata.datjeuitmeerdereveldenbestaandegegevensbestandis,drukt=/$Nawk'$2~"abc"{print$1,"\t",$4}'data.datdeU velden1en4vqaniedereregelsindata.datafwaarvqanhettweedevelddestringabGc*hbevqat.cronisnuttigvoGorhetperiodiekuitvoerenvqantaken,\opopgegevendatumentijd. Q&Typman?5crontab.file?5verteltjewatbestandsnaamvoGoreensoortbestandis(ASCII-tekst,;uitvoer-baarU bGestand,archief,enz.);find7(zietevenssectie5.3(Directory's:6Commando'svertalen))isnvqandekrachtigsteenhand-igste[Dcommando's.HetwordtgebruiktomnaarbGestandentezoekendievoldoGenaanverscheidenekqarakteristiekenU enwaaropactieskunnenwordenuitgevoGerd.qAlgemeengebruikvqanfindis:=/$NfindU bGevqatzoekcriteriaenacties.qV*oorbeelden:/$Nfind.-typel-execls-l{}\;zoGektU naarallebestandenwelkeU symbolischeU koppelingenU zijnengeeftaanwaarnaarzeverwijzen./$Nfind/-name"*.old"-okrm{}\;zoGektOnaarallebestandendieovereenkomenOmethetpatroonhetverwijdertze,>waarbijeerstom bGevestigingU wordtgevraagd./$Nfind.-perm+111zoGektU naarallebestandenwaarvqandepermissiesovereenkomenU met111(uitvoerbaarbestand)./$Nfind.-userrootzoGektU naarallebestandendieaanroottoebehoren.qHeelveelmogelijkhedenhierLMP*.grepU zoGektnaartekstpatroneninbestanden.qBijvoorbeeld,/$Ngrep-l"geology"*.textoGont|Dde*.texbestandenwaarinhetwoGordgeologyQvoGorkomt.Eenvqariantopgrepgenaamdzgrep werktU opgzippGedbestanden.qLMP;reguliere expressiescFzijncomplexmaarhetiseenzeerkrachtigecFmanieromzoGekbewerkingencFoptekstuittevoGeren.zBijvoorbeeld:"Xa[a-m]Xf4,gtxt$komtovereenmeteenregelwelkebGegintmeteenD`a',gevolgddoGoreenwillekeurigtekenbGehalvedieinhetintervqala-m,gevolgddoGor4ofmeer`X'q*tekensq2eneindigtop`txt'.ŵReguliereexpressiesgebruikjemetgeavqanceerdeeditors,x6less,enq2veleandereU applicaties.qman?grepvoGoreenintroGductie.Y_2 ~?G11.8Deresterende1%Zֹ24ՁVscript?dumptdeinhoudvqanhetschermineenscriptbGestandgenaamdscript_file totdatU jehetcommandoexitgeeft.qHandigvoGorhetopsporenvqanfouten;sudof4maakthetgebruikersmogelijkeenaantalvqandetakenvqanroGotuittevoGeren(b.v.!hetformatterenenU mountenvqandisks;LMP);uname?-aU geeftjeinfooverU jesysteem;zcatuenzlesszijnhandigvoGorhetdoorbladerenenomleidenvqanmetgzipgecomprimeerdebestandenzonderU zetedecomprimeren.qBijvoGorbeeld:=/$Nzlesstextfile.gz =/$Nzcattextfile.gz|lprDeGvolgendecommando'skomenvqaakvanpas:μbc,?cal,chsh,cmp,cut,fmt,head,hexdump,nl,?passwd,printf,sort,split,strings,tac,tail,tee,touch,uniq,w,wall,wc,whereis,?write,xargs,znew.qLMP*.#Í11.7%}UNIXo_efenenonderDOS/WinMGeloGofhetofniet,"HerzijnprimatoolsdievoorzienineenopUNIXlijkendeomgevingonderDOS/Windows!EenɷdaarvqanisdeDjgppsuite()voGorDOS,enCygwin()fiseencomplexerepGortvoorWin32.!InbeidenzijndezelfdeGNUeontwikkelaarstoGolsU enutility'salsLinuxopgenomen;jekrijgtechternietdezelfdestabiliteitenpGerformance.ؼProbGeer=DjgppalsjedesmaakvqanLinuxtepakkenwiltkrijgen. DownloadeninstalleerdevolgendebGestandenc(tijdensditschrijven,giscdelaatsteversie2.0.2):djdev202.zip,?bnu281b.zip,bsh1147b.zip,fil316b.zip,?find41b.zip,grep22b.zip,gwk303b.zip,lss332b.zip,shl112b.zip..In/installatieinstructiesU isvoGorzien,enjekuntassistentievindenop@.InhetbijzonderishetgebruikvqanbashonderDOSWineenopluchting.Omhetopjejuistewijzetecongureren,MwijzigjehetmeegeleverdebGestandBOOT.BATkomjeinstallatieweertegeven,MplaatsdezebGestandenU daninjehome-directory(indeWindowspartitie)inplaatsvqandegenewaarinisvoGorzien:卑#Nditis_bashrc =LS_OPTIONS="-FN-s--color=yes"aliasNcp='cp-i'aliasNd='ls-l'aliasNl=lessaliasNls="ls$LS_OPTIONS"aliasNmv='mv-i'aliasNrm='rm-i'aliasNu='cd..'#Nditis_bprofifN[-f~/_bashrc];then"r.N~/_bashrcfiPS1='\w\$N'PS2='>N'CDPATH="$CDPATH:~"#Nstuffforless(1)LESS="-M-Q"c3f#Nlangeprompt,stilLESSEDIT="%EN?lt+%lt.%f"!"#wijzigeersteregelg1_2 ~?G11.8Deresterende1%Zֹ25ՁVVISUAL="jed"^z#Neditor =LESSCHARSET=latin1B"D#NtoongeaccentueerdelettersexportNPS1PS2CDPATHLS_OPTIONSLESSLESSEDITLESSOPENVISUALLESSCHARSET#Í11.8%}Algemeneextensiesendaaraangerelateerdeprogramma'sMJezkomtmogelijkheelwatsoGortenbestandsextensiestegen.;Uitgezonderddemeerexotischeextensies(d.w.z. fonts,U enz.),trefjehiereenlijstvqanaan:ؼ1?... X8:qmanU pages.Leeszemetgroff?-Tascii-man.arj:qarchiefU aangemaaktmetarj.dvi:4uitvoGerbestandgeproduceerdmetT*eX(ziehieronder). xdviomhettebekijken;pdvipsomhetomU tezettenineenPostScript.psbGestand.gz:qarchiefU gemaaktmetgzip.info:qinfoU bGestand(soortalternatiefvqanmanpages).qHaalhierinfovoorop.lsm:Linux'SoftwareMapbGestand.1HetiseengewoGonASCII'zbestandmetdebeschrijvingvqaneenpackqage.ps:qPostScriptU bGestand.HaalvoGorhetbekijkenofafdrukkengsopenoptioneelghostviewofgv.rpm:qRedU Hatpackqage.Jekunthetopiedersysteeminstallerenmetdepackqagemanagerrpm.taz,?tar.Z:U archiefaangemaaktmettarengecomprimeerdmetcompress.tgz,?tar.gz:qarchiefU gemaaktmettarengecomprimeerdmetgzip.tex:)tekstbGestandvoorT*eX,eenkrachtigezetsysteem. #HetpackqagetexisindiversedistibutiesbGeschikbaar.texi:qtexinfoU bGestand,kqanzowelU T*eXalsinfobestandenproduceren(cp.qinfo).HaalU texinfoop.xbm,?xpm,xwd:qgraschU bGestand.Z:U archiefaangemaaktmetcompress.#Í11.9%}BestandenconverterenMAlsNjetekstbGestandentussenDOS/WinenLinuxuitmoetwisselen,xweesjedanbewustvqanheteinderegelprobleem.Onder2DOSeindigtiedereregeltekstopeenCR/LF(datiseenASCIGI13+ASCIGI10),onderLinuxIopeenLF.AlsjeeenDOS"tekstbGestandonderLinuxwijzigt,zaliedereregelzeerwaarschijnlijkopeenvreemduitziend`M'tekeneindigen;EeenLinuxtekstbGestandzalonderDOSverschijnenalseenkilometerslangeBZenkeleregelzonderalinea's.9.ErzijneenaantaltoGols,}dos2unixenunix2dos,omdebGestandenteconverteren.ؼAls(jebGestandenbestaandeuitalleentekstgeaccentueerdetekensbGevqat, zorgerdanvoGordatzeonderWin-dows(metNotepad/Kladblok)zijnaangemaaktennietondergewoGonDOS;anderszullenallegeaccentueerdetekensU zijnverknald.s:_2 ~?G12.8V oQorhetmomen>t,heteinde%*26ՁV11.10,=.)isthansdeenigekeuze,$alhoGewelÉKoceindepijplijn zitV().t StarOceisgroGotentraag,V8maarhoedanookerggoed;VphetbiedtheelveelSfunctionaliteitdienietinMicrosoftOceistevinden.HetkqanbGovendienW*ordenExcelbGestandeninlezen,U alhoGeweldeconversienietaltijdpGerfectis.Een}andergoGedpackqageisCorelW*ordPerfect,eenvrijverkrijgbareuitgavedievoGordownloadbGeschikbaaris.qMoGetU iknogmeerzeggen?Haalhetop:.(12%V(oporG\hetmomenct,heteinde:Gefeliciteerd!UJeaghebtnueenkleinbGeetjevqanUNIXadbegrepenenbentzoveromermeebGeginnentewerken.DenkeraandatjekennisvqanhetsysteemnogsteedsbGeperktisendatervanjewordtverwachtmeermetLinuxteoGefenenomhetcomfortabeltekunnengebruiken.TMaaralshetenigedatjemoestdoeneenboelapplicatiesU teverkrijgenenermeebGeginnentewerken,danisalleswatikhierinhebopgenomenvoldoGende.IkqbGenerzekervqandatjeLinuxmetplezierzalgaangebruikenenermeeroverzalgaanlereniedereendoGet6dit.[2IkwedookdatjenooitmeernaarDOS/Winterugzalkeren![2IkhoopdatikduidelijkbengeweestenU de3of4lezerseengoGedediensthebbewezen.#Í12.1%}CopyrightMCopyright(c)doGorGuidoGonzato,uggonza?attin.it.WdDitdocumentmagalleenonderdevoGorwaardenencondities8uiteengezetindeLDP8LicentieopqҼwordengedis-tribueerd,bGehalvedatditdocumentnietingewijzigdevormmagwordengedistribueerdzondertoGestemmingvqanU deauteur.RaadpleegTNalsjeblieftdeLinuxDoGcumentatiePro0jecthomepage,V,alsjevragenhebt.#Í12.2%}DisclaimerMDitdoGcumentwordtzoalshetisgeleverd.HIkheberveelmoGeitevoGorgedaanhetzoaccuraatmogelijkteschrijven,maarljegebruiktdeinformatiehierinopeigenrisico.TDIngeengevqalzalikverantwoGordelijklkunnenwordenU gesteldvoGorenigeschadevoGortvloeiendU uithetgebruikvqanditwerk.V*eel+cdankaanMattWelsh,`deauteurvqanLinuxInstallationandGettingStarted,aanIanJackson,deauteurlvqanLinuxfrequentlyaskedquestionswithanswers,raanGiuseppGeZanetti,deauteurvqanhetbGoekLinux,aan allemensendiemeaanbGevelingenmailden,envoGoralaanLinusT*orvqaldsenGNUdieonsLinuxgaven.F*eedbackU iswelkom.qNeemgerustcontactmetmeopvoGorverzoGeken,aanbGevelingen,ames,enz.V*eelU pleziermetLinuxenin'tleven,GuidoU =8-);_2GqL ectt0900HЃ ecti1000!N ecbx1200]f ecbx1000&Lt$ffffecbx14406 ecss1000qL ectt1000Iqqecss2074 1 ecrm1000 !", cmsy10 b> cmmi10M